Psychologia przestrzeni – o co w tym chodzi?
Coraz częściej pojawiają się dyskusje na temat wpływu, jaki wywiera na nas przestrzeń, w której na co dzień przebywamy. Ukazują się też coraz nowsze raporty potwierdzające tę tezę. Badaniami dotyczącymi wpływu wnętrz na samopoczucie człowieka zajmuje się psychologia architektury. Wiele osób dziwi się, że taka dziedzina w ogóle istnieje. Okazuje się, że tak, ponadto coraz częściej po tę wiedzę sięgamy, mając na uwadze świadome projektowanie.
Z poradnika dowiesz się
Definicja psychologii przestrzeni
Psychologia przestrzeni to nowa, ciągle rozwijająca się nauka. Jest niejako wypadkową dwóch głównych dziedzin – architektury i psychologii. Relacja człowieka z szeroko rozumianym otoczeniem jest jej najważniejszym aspektem. Psychologia przestrzeni zajmuje się przede wszystkim badaniem wzajemnego wpływu, jaki wywierają na siebie człowiek i miejsce, w którym się znajduje. W swoich badaniach nauka ta skupia się na analizie zależności pomiędzy przestrzenią, w której żyjemy, pracujemy a efektywnością naszych działań, nastrojem i ogólnie pojętą kondycją psychiczną.
To, w jaki sposób urządzimy nasz dom czy mieszkanie, może mieć realny wpływ na nasze zdrowie. Zarówno psychiczne, jak i fizyczne. Założenia psychologii architektury powinny być przede wszystkim brane pod uwagę w przypadku projektów miejsc użytku publicznego, takich jak szpitale czy uczelnie.
Czynniki, które na nas wpływają
Nasze samopoczucie kształtują następujące impulsy sensoryczne – wizualne (kształty, kolory, rodzaj światła, aranżacja przestrzenna mebli i sprzętów, tzw. baza i dodatki), audio (poszczególne dźwięki, hałas, cisza), kinestetyczne (odległości danych elementów przestrzeni, ciąg komunikacyjny, możliwość przemieszczenia się), taktylne (struktura przedmiotów, z którymi jesteśmy w bliskim kontakcie, reakcje, jakie w nas wywołują, kiedy np. bierzemy je do ręki), zapachowe (zapachy, te przyjemne i te mniej przyjemne, wentylacja, klimatyzacja). Ponadto należy jeszcze wspomnieć o energii miejsca bądź energii, którą czujemy od ludzi przebywających w danym miejscu. Wszystkie wyżej wymienione czynniki znacząco wpływają na nasz nastrój, kondycję psychiczną, efektywność czy możliwość relaksu. Mogą mieć na nas pozytywne bądź negatywne oddziaływanie. Wspierać nasze działania lub skutecznie nas zniechęcać, a nawet powodować blokady na poziomie podświadomości.
Użytkownik i jego indywidualne potrzeby
Tanja Vollmer, specjalistka w dziedzinie psychologii przestrzeni, która bada wpływ budynków i pomieszczeń (szczególnie na osoby chore), uważa, że zanim przystąpimy do projektu wnętrza, musimy dobrze poznać osobę, dla której będzie ono przeznaczone. Według niej liczy się przede wszystkim indywidualne podejście i zrozumienie potrzeb. Różni ludzie inaczej odbierają architekturę. Punkt widzenia zależy od jednostki, niemniej jednak łączy nas to, że wszyscy zaczynamy od postrzegania zmysłowego. Pamiętajmy jednak o tym, że nasze zmysły nie są jednakowo wykształcone, dlatego nasza percepcja będzie znacznie od siebie się różniła. Musimy wziąć również pod uwagę różnego rodzaju zaburzenia - daltonista, krótkowidz, dalekowidz inaczej odbierają tę samą przestrzeń.
Na kolejnym poziomie dochodzą czynniki kulturowe i przyzwyczajenia. Na przykład na naszej szerokości geograficznej normą są duże okna umożliwiające wyglądanie na zewnątrz i wpuszczające dużo dziennego światła. Ludzie z kultur południowych często zaklejają albo zasłaniają takie duże okna, ponieważ dla nich ważna jest intymność przestrzeni mieszkalnej - tłumaczyła Vollmer w wywiadzie dla "Süddeutsche Zeitung".
Klucz to bezpieczeństwo
Badania pokazują, że najbardziej podatne na wpływ przestrzeni są osoby starsze, chore, nieśmiałe bądź z zaburzeniami osobowości. Również dzieci przez to, że znacznie mocniej odbierają wszelkie bodźce, dużo bardziej odczuwają też energię otoczenia. Dlatego tak ważne dla tych grup jest świadome projektowanie. Otoczenie oddziałuje na nas tym silniej, im bardziej niepewnie się czujemy. Przykładem może być wybór miejsca w sali wykładowej. Zwykle pierwsze miejsce, które w niej zajmiemy, podświadomie stanie się naszym stałym.
To właśnie ciało określa, w jaki sposób postrzegamy przestrzeń i w jaki sposób ją oswajamy. Najlepiej czujemy się w miejscach, które wydają się nam bezpieczne i znajome. Na tych właśnie emocjach działają dobrze znane sam sieciówki serwujące jedzenie typu fast food czy kawę. Kiedy czujemy się zagubieni w nowym miejscu, prawdopodobieństwo, że pójdziemy do miejsca, które znamy i które w każdym kraju serwuje to samo, jest bardzo wysokie. Miejmy na uwadze to, że dobrze poczujemy się w danej przestrzeni dopiero wtedy, kiedy sklasyfikujemy ją jako bezpieczną. Każdy z nas zrobi to oczywiście na własnych zasadach i według własnych kryteriów. Więcej informacji dotyczących wpływu, jaki wywiera na nas przestrzeń, znajdziecie pozostałych poradach.
Jak oceniasz ten poradnik?
Dziękujemy za Twoją opinię!Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści
Więcej poradników o aranżacji wnętrz
Często nie zdajemy sobie sprawy, jak duży wpływ mają na nas wnętrza, w których na co dzień przebywamy. W tym artykule poznasz pięć istotnych elementów, które oddziałują na Twoje samopoczucie i emocje. Świadomość mocy oddziaływania otoczenia to klucz do stworzenia wymarzonego miejsca. Dobrze zaprojektowany dom nie tylko stanie się bezpieczną oazą odpoczynku, ale również świetnym motywatorem do działania.
16.01.2020
Jak udekorować ścianę w salonie? Jedni stawiają na nowoczesne wykończenie ścian (np. ściana z brokatem, ściana z luster), inni wolą klasykę (dla nich jest ściana w salonie z cegły lub drewniana), a coraz częściej wybierane są odważne aranżacje – np. ozdobna ściana z kwiatów lub skąpana w złocie. Co wybrać? Które aranżacje ścian w salonie są modne? Jak ozdobić ścianę w salonie?
01.07.2022
Niektórzy nie przywiązują większej wagi do stylu wykończenia wnętrz – łącząc ze sobą jedynie kolory lub podobne materiały wykończeniowe ewentualnie wykańczając mieszkanie bez zachowania wyraźnego stylu. Są jednak tacy, dla których spójność w wykończeniu wnętrza jest najważniejsza. Sprawdź przegląd popularnych stylów i wybierz taki, który będzie ci odpowiadał!
23.06.2022Uważam, że największe korzyści przyniesie ci dobra współpraca, a żeby taka była, musisz na początku odpowiedzieć sobie na kilka pytań i poszukać architekta, z którym poczujesz to flow.
18.10.2022
Mały pokój – czy to dziecięcy czy przeznaczony dla nastolatka lub dorosłego, jest zasadniczo kłopotliwy do urządzania. Jak urządzić mały pokój, by był funkcjonalny, estetyczny i jednocześnie wydawał się większy, niż jest w rzeczywistości? Dzięki naszym wskazówkom to zadanie będzie proste! Poznaj wszystkie wskazówki, jak urządzić mały pokój.
27.12.2023Umawiając się do lekarza, fryzjera czy dentysty przeżywamy katusze w czasie rozmów z panią rejestratorką „nie, ten termin mi nie pasuje, nie, ten też nie, może coś koło piątku, o nie, niestety 13h też nie…”. Koszmar! Wychodzimy na wybrednych, nieelastycznych klientów, którym trudno dogodzić. „Daj pani ten grafik samemu zobaczę…” chciałoby się powiedzieć.
30.11.2011
